Misschien heb je het zelf opgemerkt, of heeft iemand je erop gewezen: je voeten zijn 'doorgezakt'. Je hebt last van vermoeide, zeurende voeten na een dag staan, of misschien zelfs pijn in je enkels, knieën of rug. Je kijkt naar je voeten en verlangt terug naar dat sterke, veerkrachtige gevoel dat je vroeger had.
Veel mensen noemen dit 'platvoeten'. Maar voordat je conclusies trekt, moeten we een cruciaal onderscheid maken:
-
Stijve (Rigide) Platvoeten: Dit is zeldzaam en vaak aangeboren (zoals een vergroeiing van botjes) of het gevolg van een zwaar trauma. De voet kan niet bewegen en blijft stijf, zelfs als je op je tenen staat. Advies: Ga hiermee naar een orthopeed.
-
Soepele (Flexibele) Platvoeten: Dit is 99% van de gevallen. Je voet is plat als je erop staat, maar de voetboog verschijnt op magische wijze zodra je op je tenen gaat staan of je voet ontspant.
|
Platvoet |
 Een gezonde voet |
Dit artikel gaat over die tweede groep. En het goede nieuws is: een soepele platvoet is geen onveranderlijke 'afwijking'. Het is een symptoom van zwakte.
Je bent waarschijnlijk al gaan zoeken en hebt gehoord dat het 'erfelijk' is of dat je 'pech' hebt. Maar de pijn en vermoeidheid blijven. Dat komt omdat de traditionele adviezen het symptoom bestrijden, en niet de échte oorzaak.
Wat is een platvoet? (Pes Planus)
Simpel gezegd is je voetboog een dynamische 'bladveer'. Het is een ingenieuze structuur van botten, banden en pezen die is ontworpen om in te zakken (pronatie) om schokken te dempen, en zich op te spannen (supinatie) om je krachtig af te zetten.
Bij een soepele platvoet is die 'veer' verzwakt. Hij zakt in, maar spant zich niet meer krachtig op.
Maar de échte vraag is: waarom is die veer zo zwak?
Dit is de kern van het probleem die vaak wordt gemist. Zie je voetboog als een trampoline. In een gezonde voet zijn tientallen kleine, sterke spieren (je 'intrinsieke voetspieren') de 'veren' die de trampoline (je voet) strak en veerkrachtig houden.
Maar als die spieren zwak zijn, bijvoorbeeld omdat ze hun hele leven 'opgesloten' hebben gezeten in stijve schoenen, doen ze hun werk niet meer. Het resultaat? Je zakt bij elke stap door de trampoline heen. De boog stort in.
Een soepele platvoet is dus geen pech of een 'foutje van de natuur'. Het is een direct symptoom van een ongetrainde, verzwakte en disfunctionele voet.
Wat is de (échte) oorzaak van platvoeten?
Om het probleem op te lossen, moeten we de échte oorzaken aanpakken. Laten we de meest gehoorde 'oorzaken' eens bekijken en herkaderen.
1. Het is "erfelijk"
Dit hoor je vaak. En ja, de aanleg voor slappere gewrichtsbanden (hypermobiliteit) kan erfelijk zijn. Maar wat je waarschijnlijk écht hebt geërfd van je ouders, is hun schoenkeuze en levensstijl. Als je voeten nooit de kans krijgen om te trainen, worden ze zwak. Dat is geen erfelijkheid, dat is logica.
2. Het komt door "overbelasting"
Het idee is dat je te veel staat of loopt. Dit is maar de halve waarheid. Het is geen 'overbelasting', het is 'onder-capaciteit'. Een gezonde, sterke en functionele voetboog kan de belasting van een staand beroep prima aan. Het probleem is dat onze voeten verzwakt zijn, grotendeels door het dragen van moderne schoenen. De zwakte is het probleem, niet de activiteit zelf.
3. Het komt door "overgewicht"
Overgewicht verhoogt de belasting op je voeten. Dat is een feit. Maar dit maakt het juist des te belangrijker om een sterk fundament te hebben. Een zwakke, ingezakte voet in combinatie met extra gewicht is een recept voor problemen. De oplossing is niet (alleen) de belasting verminderen, maar vooral het fundament – je voet – drastisch versterken.
In de bovenstaande foto houd ik een van onze barefoot heren schoenmodellen vast.
Wat is dé echte oplossing voor Platvoeten?
Nu we alle mythes hebben ontkracht, is het tijd voor de echte oplossing. Geen passieve steun, maar actieve training. De behandeling richt zich 100% op de oorzaak: het activeren en versterken van je verzwakte voetboog.
1. Activeer je voet
Je kunt een spier niet trainen als deze in het gips zit. Toch is dat precies wat een moderne, stijve schoen doet. Om je voetboog-spieren te activeren, moet je ze de vrijheid geven om te werken. Dat doe je door barefoot schoenen te dragen die de natuurlijke voetfunctie respecteren.
Deze drie kenmerken zijn essentieel:
1. Een écht Brede Tenenbox: Je tenen, en met name je grote teen, zijn het fundament van je balans en de ankerpunten van je voetboog. Ze moeten kunnen spreiden om stabiliteit te bieden.
2. Een Volledig Flexibele Zool: Je voet heeft 33 gewrichten die willen bewegen. Een soepele zool laat je voet buigen en afwikkelen, waardoor alle kleine spiertjes bij elke stap worden aangesproken en getraind.
3. 'Zero-Drop' (Geen Hakverhoging): Zelfs een kleine hakverhoging verandert je complete lichaamshouding en duwt je zwaartepunt naar voren, wat het inzakken van de boog bevordert. Zero-drop zet je voet plat op de grond, in een natuurlijke en stabiele positie.
2. Herbouw je fundament (De Transitie)
BELANGRIJKE WAARSCHUWING: Je voeten zijn ongetraind. Je kunt niet van 'nul' naar 'honderd' gaan. Je vraagt spieren die jarenlang hebben geslapen om ineens een marathon te lopen. Dat is een recept voor blessures.
Begin met geduld. Draag je barefoot schoenen eerst een uur per dag in en om het huis. Maak een korte wandeling (15-20 minuten) en voel wat er gebeurt. Bouw dit langzaam op.
Leer het verschil voelen tussen spierpijn en 'foute' pijn. Voel je een lichte, zeurende spierpijn ('DOMS') in je voetbogen of kuiten? Dat is positief! Het is het bewijs dat je de slapende spieren activeert. Voel je echter een felle, stekende pijn? Dan ga je te snel en moet je een stap terug doen. Een duurzame transitie is cruciaal om een permanente oplossing te bouwen en niet simpelweg het ene probleem voor het andere in te wisselen. Op mijn website heb ik een uitgebreid artikel geschreven over de transitie naar barefoot schoenen, ik heb hier veel onderzoek naar gedaan en met veel passie geschreven. Voor een veilige transitie, adviseer ik dat artikel.
3. Versnel je herstel met oefeningen
Je kunt je voetspieren gericht trainen. Waar bij hielspoor de focus ook op het rekken van de kuit ligt, is de oplossing voor platvoeten puur gericht op versterking.
-
De 'Short Foot' Oefening (De Koningsoefening): Dit is de meest effectieve training. Ga zitten of staan met je voet plat op de grond. Probeer nu je voetboog 'op te trekken' (alsof je je voet korter maakt) zonder je tenen te krullen. Houd die spanning 5 seconden vast. Je voelt de spieren diep in je voetboog aanspannen. Dit is de motor van je 'luie' voetboog.
-
Tenen Yoga (Spreiden): Probeer al je tenen actief te spreiden, als een waaier. Probeer nu alleen je grote teen op te tillen, terwijl de andere vier plat blijven. En andersom. Dit herstelt de controle en stabiliteit van je voorvoet, de basis voor een gezonde boog.
-
Balanstraining: Ga simpelweg op één blote voet staan. Je zult voelen hoe alle kleine spiertjes in je voet en enkel hard moeten werken om je in balans te houden. Dit is een ongelooflijk effectieve en functionele training.
In ons trainingscentrum hebben we een overzicht van gemakkelijke oefeningen om zo platvoet te herstellen!
Het doel van dit artikel was om duidelijk te maken wat een (soepele) platvoet is, wat de échte oorzaak hiervan is en hoe je dit kan voorkomen en zelfs versterken. Dit is geen medisch advies, ik adviseer altijd om een dokter te raadplegen bij ongemak of als je twijfelt of je een stijve platvoet hebt.
Ik hoop dat ik mijn doel heb bereikt en je wijzer heb mogen maken over dit onderwerp. Indien je persoonlijke vragen hebt over jouw voet, je gratis advies wil van een podoloog en of dat je me simpelweg wil bedanken, mail me dan gerust op info@barefootschoenen.nl t.a.v Frank de Waard.
