Een gezonde voet
De voet is een complex onderdeel van het lichaam, opgebouwd uit botten, banden, spieren, pezen, bloedvaten en zenuwen. Samen zorgen deze structuren ervoor dat je lichaam wordt ondersteund, verplaatst én dat je hersenen continu informatie krijgen over de stand van je voeten en de omgeving waarin je loopt.
De vier voetgewelven
In je voet zitten vier voetgewelven, stevige constructies die je kunt vergelijken met eeuwenoude Romeinse bogen. Ze dragen veel gewicht, vangen schokken op en geven je stabiliteit.
-
Lengtegewelf aan de binnenzijde (mediaal voetgewelf)
-
Lengtegewelf aan de buitenzijde (lateraal voetgewelf)
-
Voorste dwarsgewelf (transversaal)
-
Achterste dwarsgewelf (transversaal)
Dankzij deze gewelven is je voet sterk en toch flexibel.
De drie steunpunten van de voet
De gewelven worden ondersteund door drie belangrijke punten:
-
De hak (calcaneus)
-
De grote teen (metatarsale 1)
-
De kleine teen (metatarsale 5)
Samen vormen ze een stabiele basis, net als een driepoot. Daarnaast geven de intrinsieke voetspieren en pezen extra stevigheid.
Hoe schoenen de voetvorm veranderen
Een natuurlijke voet – zoals een babyvoet – is breed bij de tenen, met gestrekte tenen die wat uit elkaar staan. Door het dragen van smalle en stijve schoenen verandert die voetvorm echter:
-
De tenen worden naar elkaar gedrukt.
-
De grote teen wijst naar binnen (hallux valgus).
-
De voetboog zakt in, wat kan leiden tot een doorgezakte voet.
-
De spieren in de voet verkorten en verzwakken.
Zelfs schoenen die bekendstaan als “goede schoenen” veroorzaken vaak deze vervormingen.
De invloed van schoenen op je voeten
1. Intrinsieke voetspieren
Een voetbed ondersteunt de voetboog, maar maakt de spieren in de voet lui. Het gevolg: zwakkere voetbogen en minder stabiliteit.
2. Peesplaat en achillespees
De peesplaat (fascia plantaris) en achillespees werken als een elastisch systeem bij de landing op de voorvoet. Schoenen met hakken of demping verstoren dit natuurlijke mechanisme, waardoor klachten zoals hielspoor ontstaan.
3. Teenbuigers
In schoenen met teensprong staan tenen permanent omhoog, waardoor de voetspieren verzwakken en de voetbogen minder steun krijgen.
4. Binnenste voetboog
De grote teen vormt samen met de hak de fundering van de binnenste voetboog. In smalle schoenen verschuift dit steunpunt, de voet zakt naar binnen en de boog verzwakt.
5. Flexibiliteit
Een gezonde voet kan zich aanpassen aan ongelijke ondergrond. Sneakers met stijve zool beperken die flexibiliteit, waardoor stabiliteit en schokdemping verminderen.
6. Fatpad onder de voet
Onder de voetzool ligt een vetkussen (fatpad) dat demping geeft. In dempende schoenen wordt dit kussen overbodig, waardoor het dunner wordt of zelfs verdwijnt.
7. Voetzool
De huid van de voetzool past zich aan de ondergrond aan. Zonder schoenen wordt de voetzool sterker en leerachtig. In schoenen blijft de voetzool juist week en gevoelig, wat blaren of eelt veroorzaakt.
8. Bloedvaten
Strakke schoenen drukken de bloedvaten in de voet samen. Dit beperkt de doorbloeding, met klachten zoals koude voeten tot gevolg.
9. Zenuwen en loopbeweging
70% van de informatie die je nodig hebt om te bewegen komt uit de zenuwen in je voet. Een dikke zool blokkeert die signalen, waardoor je minder soepel beweegt.
Vier kenmerken van schoenen die voeten vervormen
-
Taps toelopende neus → tenen worden samengedrukt, kans op hallux valgus.
-
Hiel hoger dan de voorvoet → korte kuitspieren, meer druk op de voorvoet, vergrote kans op doorgezakte voeten.
-
Teensprong → tenen permanent omhoog, zwakkere voetspieren, meer voorvoetpijn.
-
Stugge zool en bovenwerk → voeten verliezen lenigheid en demping, verhoogd risico op klachten zoals hielspoor.
Wat zijn dan goede schoenen?
De beste schoen is eigenlijk géén schoen. Maar omdat dat in ons dagelijks leven vaak niet haalbaar is, zijn minimalistische schoenen of barefoot schoenen een gezond alternatief.
Kenmerken van een minimalistische schoen
-
Dunne, flexibele zool die in alle richtingen mee kan buigen
-
Platte zool, zonder verhoging bij de hak
-
Brede toe box, zodat de tenen recht en los kunnen staan
Overstappen naar barefoot schoenen
Wil je overstappen naar barefoot schoenen? Bouw dit rustig op. Start met 20 minuten per dag en laat je voeten wennen. Masseer je voetzool met een tennisbal om de voetspieren soepeler te maken. Zo help je jouw voeten terug naar hun natuurlijke kracht en vorm.